CAT-Quickies: Πώς να μεταφράσετε δίγλωσσα αρχεία Excel με το SDL Trados Studio 2015

του Νίκου Κάτρη

Ένας τύπος αρχείου που καλούμαστε συχνά να μεταφράσουμε είναι αρχεία Excel, όπου στη μία στήλη έχουμε το κείμενο στη γλώσσα-πηγή και σε κάποια άλλη πρέπει να εισάγουμε τη μετάφρασή μας. Συχνά, υπάρχουν πολλές ακόμα στήλες, είτε για μεταφράσεις σε άλλες γλώσσες είτε με πληροφορίες και επεξηγήσεις σχετικά με το κείμενο στο εκάστοτε κελί είτε με τον μέγιστο αριθμό χαρακτήρων που επιτρέπεται να έχει η μετάφραση (π.χ. όταν μεταφράζουμε κείμενο για εφαρμογές κινητών τηλεφώνων).

Μέχρι τώρα για να μεταφράσουμε τέτοια αρχεία στο SDL Trados Studio, συνήθως αντιγράφαμε το κείμενο της γλώσσας-πηγή στη στήλη της γλώσσας-στόχος και στη συνέχεια αποκρύπταμε τις στήλες και τις γραμμές που δεν θέλαμε να μεταφραστούν, καθώς το Trados δεν αναγνωρίζει το περιεχόμενο από στήλες και γραμμές που έχουν αποκρυφθεί. Ωστόσο, αυτός ο τρόπος παρουσιάζει αρκετά μειονεκτήματα, όπως το γεγονός ότι μια τέτοια προεπεξεργασία των αρχείων μπορεί να είναι χρονοβόρα και, φυσικά, το ότι με αυτό τον τρόπο δεν έχουμε πρόσβαση μέσα από το περιβάλλον εργασίας του προγράμματος στις στήλες με τις πρόσθετες πληροφορίες.

Στο SDL Trados Studio 2015 το πρόβλημα αυτό δεν υπάρχει πια χάρη στην προσθήκη ενός νέου τύπου αρχείου (File Type), το Bilingual Excel. Με το νέο αυτό τύπο, το πρόγραμμα μπορεί να «διαβάσει» τις διάφορες στήλες ενός Excel και να τις επεξεργαστεί αναλόγως. Έτσι, μπορούμε να μεταφράσουμε το κείμενο της γλώσσας-πηγή και το πρόγραμμα να τοποθετήσει τη μετάφραση στην αντίστοιχη στήλη για τη γλώσσα-στόχος, ενώ παράλληλα μας δίνει πρόσβαση και στο περιεχόμενο των στηλών με τις πρόσθετες πληροφορίες.

Ας υποθέσουμε, λοιπόν, ότι έχουμε ένα αρχείο Excel με τις εξής στήλες:

Α: Γλώσσα-πηγή

Β: Επεξήγηση του κειμένου της γλώσσας-πηγή

C: Στη στήλη αυτή πρέπει να εισαχθεί η μετάφραση

D: Μέγιστος επιτρεπόμενος αριθμός χαρακτήρων

1

Εικ. 1: Αρχείο Excel προς μετάφραση

Αν ανοίγαμε το αρχείο αυτό χωρίς καμία ιδιαίτερη ρύθμιση, χρησιμοποιώντας τον προεπιλεγμένο τύπο αρχείων για τα Excel, τότε το αποτέλεσμα στον Editor θα ήταν το εξής:

2

Εικ. 2: Εισαγωγή του Excel στο Trados με τις προεπιλεγμένες ρυθμίσεις

Βλέπουμε, λοιπόν, ότι το πρόγραμμα έχει εξάγει για μετάφραση το κείμενο από όλες τις στήλες του Excel, ακόμα και αυτές που δεν χρειάζονται μετάφραση.

Για να ρυθμίσουμε και να χρησιμοποιήσουμε τον τύπο αρχείου Bilingual Excel, ώστε το πρόγραμμα να εξάγει για μετάφραση μόνο το κείμενο από τη στήλη Β, πρέπει να κάνουμε τα εξής:

  1. Πατάμε File > Options > File Types.

3

Εικ. 3: File Types

Εδώ βλέπουμε όλους τους τύπους αρχείων που υποστηρίζει το SDL Trados Studio. Στα δεξιά πατάμε πάνω στο Bilingual Excel και με το κουμπί Move Up μετακινούμε αυτόν τον τύπο αρχείου πάνω από τους άλλους δύο μορφότυπους Excel (Microsoft Excel 2007-2013 και Microsoft Excel 2000-2003). Αυτό πρέπει να το κάνουμε επειδή, όταν εισάγουμε ένα αρχείο στο SDL Trados Studio, το πρόγραμμα το επεξεργάζεται (το «διαβάζει» με άλλα λόγια) χρησιμοποιώντας το πρώτο File Type με την αντίστοιχη επέκταση αρχείου (εν προκειμένω .xlsx) που βρίσκει στη λίστα αυτή. Επομένως, η σειρά με την οποία οι μορφότυποι αρχείων εμφανίζονται εδώ είναι πολύ σημαντική.

Quick tip: Εναλλακτικά, αντί να μετακινήσουμε το Bilingual Excel, θα μπορούσαμε και να απενεργοποιήσουμε τους άλλους δύο τύπους αρχείων Excel καταργώντας την επιλογή των αντίστοιχων πλαισίων ελέγχου (check boxes).

  1. Έχοντας μετακινήσει το Bilingual Excel πάνω από τους άλλους δύο τύπους αρχείων, πρέπει τώρα να προβούμε σε μια σειρά από ρυθμίσεις. Για να κάνουμε αυτές τις ρυθμίσεις, πατάμε στο Bilingual Excel, αυτή τη φορά στη λίστα στην αριστερή πλευρά του παραθύρου. Κατόπιν, πατάμε Common και στα δεξιά εμφανίζονται οι διαθέσιμες ρυθμίσεις.

4

Εικ. 4: Ρυθμίσεις Bilingual Excel

  1. Στο πεδίο Source column πληκτρολογούμε το γράμμα της στήλης με το κείμενο της γλώσσας-πηγή. Στο πεδίο Translation column εισάγουμε το γράμμα της στήλης, στην οποία θα τοποθετηθεί η μετάφραση. Αν το Excel μας δεν περιέχει άλλες πληροφορίες, οι ρυθμίσεις αυτές αρκούν. Ωστόσο, όπως είδαμε, το Excel στο παράδειγμά μας έχει ακόμα δύο στήλες: μία με πρόσθετες πληροφορίες και μία με το μέγιστο επιτρεπόμενο αριθμό χαρακτήρων. Στο πεδίο Length limitation column πληκτρολογούμε το γράμμα της στήλης με τον μέγιστο αριθμό χαρακτήρων που επιτρέπεται να έχει η μετάφρασή μας. Τέλος, για τη στήλη με τις πρόσθετες πληροφορίες πρέπει να πατήσουμε το κουμπί Add στο πεδίο Comment Information κάτω δεξιά. Με αυτό τον τρόπο, το κείμενο της στήλης αυτής θα εμφανιστεί στον Editor του Trados ως σχόλιο, επιτρέποντάς μας να έχουμε πρόσβαση στις πληροφορίες αυτές χωρίς να χρειάζεται να έχουμε παράλληλα ανοιχτό και το αρχείο Excel.

Quick tip: Το πρόγραμμα δεν αναγνωρίζει τη μορφοποίηση (π.χ. πλάγια ή έντονη γραμματοσειρά) που έχει εφαρμοστεί σε μεμονωμένες λέξεις ή φράσεις και, επομένως, δεν μπορεί να τη μεταφέρει στη μετάφραση. Ωστόσο, αναγνωρίζει τυχόν μορφοποίηση που έχει εφαρμοστεί σε ένα ολόκληρο κελί. Απενεργοποιώντας το πλαίσιο ελέγχου Preserve Target Style, η μορφοποίηση αυτή μπορεί να μεταφερθεί στη μετάφραση. Πιο συγκεκριμένα, στο εν λόγω παράδειγμα, το πράσινο χρώμα του κελιού Α6 θα εφαρμοστεί στη μετάφραση στο κελί C6, και το ίδιο θα γίνει και με την έντονη γραμματοσειρά της γραμμής 10. Ωστόσο, το κόκκινο χρώμα της λέξης here στο κελί Α9, δεν είναι εφικτό να περάσει στη μετάφραση, καθώς η μορφοποίηση αφορά μόνο μία λέξη και όχι όλο το περιεχόμενο του κελιού. Στο παράδειγμά μας θα απενεργοποιήσω την επιλογή αυτή για να δούμε το τελικό αποτέλεσμα πιο αναλυτικά παρακάτω.

Η επιλογή First line is column heading ρυθμίζει το πρόγραμμα ώστε να μη διαβάζει την πρώτη γραμμή, σε περίπτωση που αυτή περιέχει τίτλους που δεν χρειάζονται μετάφραση (όπως στο παράδειγμά μας τα English, Description, Translation, κ.λπ.).

Τέλος, αν το Excel μας περιέχει ήδη κάποια μεταφρασμένα κελιά, τότε οι επιλογές Confirm existing translations και Lock existing translations μας επιτρέπουν να ορίσουμε εξαρχής το Status των προτάσεων αυτών σε Translated (5) ή/και να τις κλειδώσουμε (6).

  1. Αφού κάνουμε τις ρυθμίσεις αυτές και πατήσουμε ΟΚ, εισάγουμε το αρχείο Excel στο SDL Trados Studio για μετάφραση, όπως θα κάναμε κανονικά. Το αποτέλεσμα στο Editor θα είναι το εξής:

7

Εικ. 5: Το Bilingual Excel στο Editor του SDL Trados Studio

Στη στήλη με το κείμενο προς μετάφραση (Α) βλέπουμε ότι έχει εισαχθεί μόνο το κείμενο από τη στήλη Α του Excel. Το περιεχόμενο της στήλης B του Excel, δηλαδή οι πρόσθετες πληροφορίες), βλέπουμε ότι εμφανίζεται με τη μορφή σχολίων πάνω (B). Τέλος, αν αφήσουμε το ποντίκι μας για λίγο ακίνητο στην στήλη με τις δομικές πληροφορίες εγγράφου στα δεξιά (C), θα δούμε ότι το πρόγραμμα μάς ενημερώνει για τον περιορισμό των χαρακτήρων που ισχύει για την κάθε πρόταση. Αν ξεπεράσουμε τον αριθμό αυτό, ο αυτόματος έλεγχος ποιότητας του Trados (QA Checker) θα μας εμφανίσει ένα μήνυμα σφάλματος, ώστε να διορθώσουμε το πρόβλημα.

  1. Αφού ολοκληρώσουμε τη μετάφραση, εξάγουμε το μεταφρασμένο αρχείο, το οποίο έχει την παρακάτω μορφή:

8

Εικ. 6: Τελικό μεταφρασμένο αρχείο

Η μετάφραση εμφανίζεται στη στήλη C, ενώ παρατηρούμε ότι η μορφοποίηση στις γραμμές 6 και 10 έχει διατηρηθεί, όχι όμως και η μορφοποίηση της λέξης here στη γραμμή 9, καθώς, όπως είδαμε προηγουμένως, το πρόγραμμα δεν αναγνωρίζει τη μορφοποίηση μεμονωμένων λέξεων ή φράσεων, παρά μόνο τη μορφοποίηση που έχει εφαρμοστεί στο επίπεδο ολόκληρου του κελιού.

Χάρη, λοιπόν στον νέο αυτό τύπο αρχείου η επεξεργασία και η μετάφραση δίγλωσσων αρχείων Excel γίνεται πολύ πιο γρήγορα και πολύ πιο αποτελεσματικά.

Ο Νίκος Κάτρης σπούδασε Μετάφραση στο Τμήμα Ξένων Γλωσσών Μετάφρασης και Διερμηνείας του Ιονίου Πανεπιστημίου, ενώ είναι κάτοχος του μεταπτυχιακού τίτλου «MSc in Multilingual Computing and Localization» από το Πανεπιστήμιο του Λίμερικ. Εργάζεται ως μεταφραστής και επιμελητής τεχνικών κειμένων, είναι πιστοποιημένος χρήστης του SDL Trados Studio και διδάσκει μεταφραστικά εργαλεία στα τμήματα του Κέντρου Μετάφρασης, Διερμηνείας και Διεθνών Σχέσεων του City Unity College. Μπορείτε, επίσης, να τον βρείτε στο LinkedIn και το Twitter.

Γράψτε απάντηση στο Nikos Katris Ακύρωση απάντησης

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *