JOIN US!
Τόπος: πόλη της Κέρκυρας, Πάνω πλατεία, στο γκαζόν.
Χρόνος: Καλοκαίρι 2007.
Πρόσωπα: Η υποφαινόμενη, ονειροβατούσα και αιθεροβάμων φέρελπις σχεδόν μεταφράστρια.
…Περπατώ ανέμελη, με το βάρος των τελευταίων μαθημάτων να έχει φύγει από πάνω μου, αλλά με το βάρος της συλλογής λεξικών να ταλαιπωρεί ακόμα τους οσφυϊκούς μου σπονδύλους. Πάρα ταύτα, δε σηκώνω μύγα στο σπαθί μου, το μόνο που μένει είναι η παρουσίαση της πτυχιακής μου και μετά, ΒΟΥΡ στην αγορά εργασίας! Για αρχή, θα συνεργαστώ με δυο-τρία καλά μεταφραστικά γραφεία, που θα μου δίνουν σταθερή και καλοπληρωμένη δουλειά, ώστε να μπορώ άνετα να δουλεύω από το σπίτι μου, με το πρόγραμμά μου, και να κάνω και τις ασχολίες μου, χόμπι, γυμναστικές και ταξίδια, χωρίς να περιμένω το αφεντικό να μου δώσει «άδεια» *insertevillaugh*. Στη συνέχεια, λες να ανοίξω και δικό μου γραφείο…; Χμμμ, αυτό θα προϋποθέτει την συνεχή μου παρουσία εκεί, αλλά δεν πειράζει, θα έχω και υπάλληλο, αφού θα ρέει το χρήμα *ΓΚΝΤΟΥΠ!* και όλα σκοτείνιασαν προς στιγμήν. Εκεί που βάδιζα ονειροπολώντας, από το πουθενά μα το Δία, ένα δέντρο βρέθηκε στο διάβα μου και κουτούλησα σε ένα κατά τα άλλα φιλήσυχο κλαδί (truestory). Κοιτώ τριγύρω να δω μπας και μας πήρανε χαμπάρι, συνειδητοποιώ ότι κανένας δε μου έδωσε σημασία και φεύγω άρον άρον να πάω σπίτι και να βάλω πάγο στη μόστρα μου μη μελανιάσει.
Έτσι λοιπόν έμελλε να ξεκινήσει και η μεταφραστική μου καριέρα. Ανέμελα και με άγνοια κινδύνου στην αρχή, με πόνο και αναπάντεχα χτυπήματα στη συνέχεια. Μπορεί κατά βάση να κάνουμε το ίδιο πράγμα που κάναμε στο μάθημα, δηλαδή μετάφραση διαφόρων κειμένων, και το ίδιο να κάνεις ως εξωτερικός συνεργάτης σε ένα μεταφραστικό γραφείο, οι συνθήκες όμως είναι αυτές που κάνουν τη διαφορά. Τι καλά που θα ήταν αν είχαμε κάποιον να μας καθοδηγήσει, να μας πάρει από το χέρι και να μας επισημάνει τις κακοτοπιές…
Φανταστείτε την αίθουσα του πανεπιστημίου σαν μια ροζ φούσκα, που σε κρατά απομονωμένο και προστατευμένο από τον κακό project manager, τον εγωιστή συνεργάτη, τον ξερόλα πελάτη (συνήθεις μορφές που συναντάς αργά ή γρήγορα στο μεταφραστικό θώκο). Είσαι παρέα με τους φίλους σου, έχεις τα λεξικά σου δίπλα, ένα τρίωρο στο χαλαρό για να μεταφράσεις 300 λέξεις και το βασικότερο; Έναν καθηγητή να σε επιβλέπει, να σε βοηθήσει αν χρειαστεί ή να σε κόψει στην χειρότερη, το οποίο δεν είναι πια και τόσο τραγικό, έχεις πάντα το δικαίωμα και την ευχέρεια να δοκιμάσεις ξανά. Δε θα επεκταθώ στο οικονομικό, το οποίο στην πλειοψηφία καλύπτουν εξωτερικοί χρηματοδότες (γονείς, γιαγιάδες, υποτροφίες, ΔΝΤ) και το οποίο σε λίγα χρόνια θα απασχολεί το 85% των σκέψεών σου. Δεν αργεί όμως η στιγμή που θα σκάσει μύτη η πραγματικότητα… Ακολουθεί μια μίνι παρουσίαση της πραγματικότητας αυτής, των σημείων – κλειδιών, τα οποία θα σε κάνουν να τραβάς τις κοτσίδες σου στο ξεκίνημα της καριέρας σου.
Χρόνος: Ξεκινάμε από τον αδυσώπητο χρόνο, ο οποίος περνά τόσο αργά εν ώρα μαθήματος και τόσο γρήγορα όταν βρίσκεσαι αντιμέτωπος με την παράδοση. Ως φοιτητής, είχες άνεση για να διαβάσεις, να παρακολουθήσεις μάθημα, να πιεις καφέ, να βγεις βόλτα. Ως ελεύθερος επαγγελματίας, και δη μεταφραστής, ή που θα έχεις ΑΦΘΟΝΟ χρόνο και θα βαριέσαι απελπιστικά τις μέρες που δε θα έχεις δουλειά, ή που δε θα έχεις καθόλου, ούτε για βασικές ανάγκες επιβίωσης, π.χ. φαΐ. Πέραν τούτου, δεν είναι ρεαλιστικό να αναμένεις ότι θα σου διαθέσουν ένα ολόκληρο τρίωρο, όπως αυτό της εξεταστικής, για να μεταφράσεις μια σελίδα. Θα πρέπει να ανεβάσεις κατά πολύ τους ρυθμούς εργασίας σου! Επιπλέον, θα πρέπει να αλλάξεις τελείως mindset και να πειθαρχήσεις πολύ τον εαυτό σου. Χωρίς έλεγχο από εσένα τον ίδιο, πάει το πρόγραμμα. Δυστυχώς, στη σχολή δεν κάνουμε ούτε ένα μικρό σεμιναριάκι για διαχείριση προσωπικού χρόνου και έργων μετάφρασης.
Χρήμα: Τεράστιο κεφάλαιο. Έστω ότι βρήκες το μεταφραστικό γραφείο με το οποίο θέλεις να συνεργαστείς και περνάς στη διαπραγμάτευση. Δέχεσαι τις τιμές που θα σου δώσουν; Προτείνεις τις δικές σου; Χρέωση ανά σελίδα ή ανά λέξη; Σελίδα των 250 λέξεων ή των 300; Λέξη του πρωτότυπου ή του μεταφράσματος; Περιλαμβάνεται ΦΠΑ; Έχεις κάνει έναρξη επιτηδεύματος ή θα χρειαστείς απόδειξη δαπανών; Θα ζητήσεις προκαταβολή; Το γραφείο πληρώνει κάθε βδομάδα, κάθε μήνα, κάθε σαράντα πέντε μέρες ή κάθε δίμηνο; Κι αν περάσουν οι μέρες και δεις ότι δε σε έχουν πληρώσει ακόμα; Και αν τους πάρεις τηλέφωνο για να ρωτήσεις τι συμβαίνει και δεν το σηκώσει κανένας; Κι αν το σηκώσει και σε παραμυθιάζει για κάνα εξάμηνο, ενώ συνεχίζει να σου στέλνει δουλειές, τις οποίες εσύ αναλαμβάνεις γιατί είσαι νέος και χρειάζεσαι την άσκηση και δε θέλεις να χάσεις τον πελάτη και το χρέος όλο και αυξάνεται; Κι αν σου πουν ορθά κοφτά «ξεχάστε το, δεν παίζει να πληρωθείτε κύριε»; Κι αν κρασάρει το λάπτοπ σου ή εσύ και δεν προλάβεις να παραδώσεις και ζητήσεις παράταση, θα πληρωθείς ή θα σου παρακρατήσουν μέρος της αμοιβής; Κι αν Τετάρτη πρωί σκάσουν εξωγήινοι στο μπαλκόνι σου και τρέμουν τα χέρια σου από το σοκ και δεν μπορείς να δουλέψεις; Αυτά δε μας τα μαθαίνουν στη σχολή.
Συνεργάτες: Οι συμφοιτητές πλέον γίνονται συνεργάτες. Μπορεί στα τσίπουρα να τα λέγατε μια χαρά και να δώσατε όρκους παντοτινής αδερφοφιλίας σε κατάσταση ημιμέθης, αλλά στη δουλειά υπάρχει πιθανότητα να μην τα βρείτε καθόλου. Όχι απαραίτητα γιατί ο φίλος μπορεί να είναι κακός μεταφραστής, αλλά μπορεί να είναι κακός στη συνεννόηση. Ή να μη σηκώνει διόρθωση. Ή να έχει ψηλά τη μύτη και να μην αναλαμβάνει μεταφράσεις που δεν του αρέσουν. Ή να ζητά δυσανάλογα υπέρογκα ποσά για τη μικρή του εργασιακή εμπειρία. Πώς το διαχειρίζεσαι αυτό; Στην κατηγορία αυτή εμπίπτει και το μυστηριώδες, αινιγματικό, πρωτόγνωρο project management. Έλα που δε μας το εξηγήσανε στη σχολή!
Πελάτες: Θα βρεις πελάτες με τους οποίους θα συνεργάζεσαι απευθείας, θα βρεις και πελάτες για τους οποίους θα εργάζεσαι μέσω μεταφραστικών γραφείων ή άλλων συνεργατών. Πόσο θα χρεώνεις τους μεν, πόσο τους δε; Θα έχεις και επιπλέον συνεργάτη να ελέγχει τις μεταφράσεις σου, αν όχι όλες, τις πιο δύσκολες τουλάχιστον; Αν ναι, πώς θα τον πληρώνεις; Θα περιλαμβάνεται η αμοιβή του στην τιμή που θα δώσεις στον πελάτη; Και στο μεταφραστικό γραφείο, έχουν διορθωτή; Είναι αξιόπιστος; Πώς θα ρισκάρεις να βάλετε το όνομά σου κάτω από μια μετάφραση, αν δεν γνωρίζεις πού και πως θα χρησιμοποιηθεί αυτή; Και μπορείς άραγε να παρακάμψεις το γραφείο και να έρθεις απευθείας σε επαφή με τον πελάτη, ή αυτό δε θεωρείται ηθικό; Κι αν ο απευθείας πελάτης σε παίρνει διακόσια τηλέφωνα τη μέρα ρωτώντας σε τι σημαίνει το ένα και το άλλο, πώς το διαχειρίζεσαι ευγενικά, ώστε και να μην τον χάσεις αλλά και να θέσεις τα όριά σου; Κι αν ο πελάτης σου στείλει πίσω τη μετάφραση σα λιβάδι παπαρούνες από τις κόκκινες διορθώσεις που έκανε «μια φίλη του που ξέρει καλά αγγλικά και είπε ότι αυτό ταιριάζει καλύτερα»; Έπρεπε να υπάρχει ειδικό μάθημα στη σχολή, με τίτλο «Επιμόρφωση πελατών». Κρίμα που δεν υπάρχει!
Various: Μεταφραστικές μνήμες, ειδική ορολογία, σωστό βιογραφικό, μάρκετινγκ του μεταφραστή, διαφήμιση και προώθηση των υπηρεσιών που προσφέρεις, δικτύωση, εισηγήσεις σε σεμινάρια, συμμετοχή σε εκθέσεις, αναζήτηση πελατών, συνήθεις τραυματισμοί λόγω καθιστικής εργασίας, ποικιλίες καφέ που ενδείκνυνται για δύσκολα projects. Όπως κάθε επάγγελμα έχει τις ιδιαιτερότητές του, έτσι και το δικό μας και μάλιστα σε πολλές γλώσσες (particularities? peculiarities? Ε;) Φυσικά και θα μάθεις με τον καιρό και με την εμπειρία, αλλά ωραία θα ήταν αν μας είχαν προειδοποιήσει για αυτά οι καθηγητές μας στη σχολή…
ENOUGH! Μπορεί να μη μας τα έμαθαν, αλλά θα τα μάθουμε μόνοι μας, με τη βοήθεια της Πανελλήνιας Ένωσης Επαγγελματιών Μεταφραστών Πτυχιούχων Ιονίου Πανεπιστημίου. Η εγγραφή και η συμμετοχή σε έναν επαγγελματικό σύλλογο δεν είναι χρήσιμη μόνο μετά την έναρξη επαγγέλματος. Είναι χρήσιμη από τη στιγμή που θα γεννηθεί στο μυαλό σου η ιδέα «βρε, λες να γίνω μεταφραστής;» Και εμπίπτει στην κατηγορία των πραγμάτων τα οποία, στο δικό μου κόσμο, ονομάζονται «AΧA», δηλαδή «ΑΧΑ, κοίτα να δεις που ήταν χρήσιμο τελικά!» Δε χρειάζεται να ανακαλύψεις ξανά τον τροχό. Εκμεταλλεύσου τις γνώσεις και την εμπειρία ανθρώπων που άνοιξαν το δρόμο πριν από εσένα για να ξεκινήσεις την καριέρα σου έστω στο 3ο χιλιόμετρο, όχι στην αφετηρία. Μην ξεχνάς ότι πρόκειται για μαραθώνιο και όχι για σπριντ, που σημαίνει ότι θα χρειαστείς επιμονή, υπομονή (αυτά είναι ξεκάθαρα στο χέρι σου), αλλά και κάποιον για να σου δίνει νεράκι στη διαδρομή. Με αυτόν τον τρόπο, όταν τερματίσεις θα μπορείς κι εσύ με τη σειρά σου να βοηθήσεις κάποιον άλλον, να στηρίξεις τις προσπάθειες της ΠΕΕΜΠΙΠ και να προσφέρεις κάτι καλό και χρήσιμο για το επάγγελμά μας.
JOIN US λοιπόν!
Η Μαίρη Κυριακοπούλου σπούδασε μετάφραση στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο και είναι κάτοχος δύο μεταπτυχιακών τίτλων από το Πανεπιστήμιο Paul Valéry III του Montpellier. Μιλά αγγλικά, γαλλικά και ρωσικά. Καθότι η μάθηση δε σταματά ποτέ, το 2015 εκπαιδεύτηκε στη διερμηνεία συνοδείας και συνεδρίων στην ιδιωτική επαγγελματική σχολή glossologia.gr. Εργάζεται ως μεταφράστρια από το 2007 και τώρα κάνει τα πρώτα βήματα στο χώρο της διερμηνείας.
Στον ελεύθερό της χρόνο διαβάζει ακατάπαυστα ό,τι πέσει στα χέρια της, βλέπει μανιωδώς σειρές, κάνει πιλάτες και προσπαθεί ανεπιτυχώς να μάθει να μαγειρεύει.
Featured image by www.librodoro.gr