Τι είδαμε στο Όσλο…
Στις 26 Οκτωβρίου 2013 η ΠΕΕΜΠΙΠ συμμετείχε μετά από πρόσκληση του Συλλόγου Επίσημων Μεταφραστών Νορβηγίας (Statsautoriserte Translatørers Forening – STF) στην εκδήλωση Translatørdagen ( Ημέρα του Μεταφραστή) και στον εορτασμό για τα 100 χρόνια ζωής του.
Λίγα λόγια για το Σύλλογο
Ο STF είναι ένας σύλλογος με έδρα το Όσλο που ιδρύθηκε το 1913 και είναι ένας από τους παλαιότερους συλλόγους μεταφραστών στον κόσμο. Πρόκειται για ένα σχετικά κλειστό σύλλογο του οποίου τα μέλη είναι αναγνωρισμένοι μεταφραστές από το νορβηγικό κράτος με αυξημένες αρμοδιότητες επικύρωσης δημοσίων εγγράφων. Στόχοι του, πέρα από την αυξημένη αναγνώριση των επίσημων μεταφραστών ως εξαιρετικών επαγγελματιών, είναι να προάγει τις βέλτιστες πρακτικές στον τομέα της μετάφρασης και να υποστηρίζει τα μέλη του παρέχοντας πληροφορίες και καθοδήγηση.
Αυτή τη στιγμή, ο STF μετρά περίπου 200 μέλη με 18 διαφορετικές γλώσσες εργασίας. Οι εξετάσεις για την ανάδειξη των επίσημων μεταφραστών είναι πάρα πολύ αυστηρές και απαιτητικές και αποτελούνται από γραπτό και προφορικό μέρος στην γλώσσα εργασίας και τα Νορβηγικά. Όσοι υποψήφιοι επιτύχουν στις εξετάσεις που διενεργούνται από το Norges Handelshøyskole (Norwegian School of Economics) θεωρούνται επίσημοι μεταφραστές του νορβηγικού κράτους υπαγόμενοι στο Υπουργείο Παιδείας, ενώ επιπλέον έχουν τη δυνατότητα να επιθέτουν τη Σφραγίδα της Χάγης (Apostille) στα έγγραφά τους. Οι υποψήφιοι πρέπει να είναι τουλάχιστον πτυχιούχοι τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε οποιονδήποτε τομέα, οι εξετάσεις διενεργούνται κάθε χρόνο σε ενότητες και εφόσον κάποιος επιτύχει δεν χρειάζεται ποτέ να επανεξεταστεί: θεωρείται δια βίου επίσημος μεταφραστής.
Σημειωτέον, στη Νορβηγία το μόνο πανεπιστήμιο που προσφέρει προπτυχιακές σπουδές μετάφρασης είναι το University of Agder στη Νότια Νορβηγία, το οποίο προσφέρει bachelor 3 ετών με τίτλο “Translation and Intercultural Communication”.
Η εκδήλωση
Η εκδήλωση Translatørdagen (Ημέρα του Μεταφραστή) πραγματοποιήθηκε σε έναν υπέροχο συνεδριακό χώρο στην καρδιά του Όσλο. Είναι από τις μοναδικές φορές που ο Σύλλογος ανοίγει τις πόρτες του σε μη μέλη και επαγγελματικές ενώσεις από όλη την Ευρώπη.
Πάνω από 120 άτομα συμμετείχαν στην ημερίδα, μεταξύ των οποίων και εκπρόσωποι από τις επαγγελματικές ενώσεις μεταφραστών της Δανίας, της Σουηδίας, της Γερμανίας, της Ολλανδίας και φυσικά της Ελλάδας.
Το θέμα της φετινής χρονιάς ήταν «Η Γλώσσα στο δημόσιο χώρο – μια ανασκόπηση για το μέλλον» και στην εκδήλωση συμμετείχαν 5 ενδιαφέροντες ομιλητές.
Οι ομιλίες ξεκίνησαν με την Antin Fougner Rydning, καθηγήτρια Μετάφρασης και Γαλλικής Γλώσσας στο Πανεπιστήμιο του Όσλο, η οποία μας έκανε μια ξενάγηση στο μυαλό του μεταφραστή την ώρα που παράγει έργο και εξήγησε τη σημασία που έχει το να κατανοούμε τη χρήση των μεταφορών και των μετωνυμιών στη γλώσσα του πρωτοτύπου ώστε να μπορούμε με επιδεξιότητα να τις μεταφέρουμε στη μετάφρασή μας.
Στη συνέχεια, ο Hans-Petter Gravers, καθηγητής στη Νομική σχολή του Πανεπιστημίου του Όσλο, με φόντο την παραβολή «Ενώπιον του Νόμου» του Κάφκα ανέλυσε εντυπωσιακά τη χρήση της γλώσσας και της μετάφρασης στα Νορβηγικά δικαστήρια.
Την σκυτάλη έλαβε ο Kjell Lars Berge, καθηγητής Γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο του Όσλο, που μας ταξίδεψε πίσω στο χρόνο παραλληλίζοντας τους σημερινούς πολιτικούς με τους ρήτορες του 18ου αιώνα και αναλύοντας τη γλώσσα των πολιτικών με αναφορές στην προπαγάνδα και τη δημαγωγική κουλτούρα έκφρασης.
Ο δημοσιογράφος Davy Wathne ήταν για τους Νορβηγούς ένας ομιλητής που περίμεναν να ακούσουν με ανυπομονησία, καθώς είναι ο πιο διάσημος αθλητικός δημοσιογράφος της χώρας και εργάζεται στο κανάλι TV2 που είναι το μεγαλύτερο κανάλι της χώρας. Η ομιλία του αφορούσε τη γλώσσα στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και την παρακμή της.
Η καλύτερη, ωστόσο, ομιλία της εκδήλωσης κατά τη γνώμη μου ήταν αυτή της Chris Durban, η οποία είναι επαγγελματίας μεταφράστρια και συγγραφέας του πολύ ενδιαφέροντος βιβλίου «The Prosperous Translator». Η Chris Durban εξήγησε γιατί πρέπει να διαφημίζουμε το επάγγελμά μας, γιατί είναι σημαντικό να ανήκουμε σε ενώσεις μεταφραστών και γιατί πρέπει να εκπαιδεύουμε τους πελάτες μας. Υποστήριξε ότι επικρατεί ένα δόγμα φτώχειας (poverty cult) μεταξύ των μεταφραστών στο οποίο πρέπει να δοθεί τέλος. Οι μεταφραστές πρέπει να προωθούμε τους εαυτούς μας ως ειδικούς και να μην λυγίζουμε μπροστά στα υποτιθέμενα χαμηλά επίπεδα της αγοράς ως προς τις τιμές και την ποιότητα. Η ομιλία της ήταν πραγματικά πολύ ενδιαφέρουσα και πολύ χρήσιμη για όλους τους μεταφραστές.
Το ίδιο βράδυ πραγματοποιήθηκε δείπνο για τον εορτασμό των 100 ετών της Ένωσης, όπου η ΠΕΕΜΠΙΠ ήταν επίσης προσκεκλημένη, και είχαμε την ευκαιρία να απολαύσουμε υπέροχα νορβηγικά πιάτα, καλό κρασί, παραδοσιακή νορβηγική μουσική και ενδιαφέρουσες συζητήσεις με τα μέλη της Ένωσης. Εκπρόσωπος της FIT Europe που παρευρέθη μίλησε για το Σύλλογο, ενώ απενεμήθησαν και βραβεία σε εξέχοντα μέλη του STF για την μακρόχρονη προσφορά τους στο Σύλλογο. Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με ευχαριστίες προς τα μέλη, τους ομιλητές και τους εκπροσώπους των συλλόγων που παρευρέθηκαν και δόθηκε το ραντεβού για το Translatørdagen του 2014.
Συνολικά, ήταν μια αξέχαστη εμπειρία και οι ομιλίες πραγματικά παρείχαν έμπνευση για όλους τους μεταφραστές. Είναι σημαντικό να γίνονται τέτοιες εκδηλώσεις όπου σύλλογοι από όλη την Ευρώπη ανταλλάσσουν απόψεις και ιδέες στο πνεύμα αλληλεγγύης και με την πεποίθηση ότι οι αλλαγές μπορούν να επιτευχθούν και με συντονισμένες κινήσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Η Μαρία Λερίδη είναι επαγγελματίας μεταφράστρια και μέλος του Δ.Σ. της ΠΕΕΜΠΙΠ. Είναι απόφοιτος του Τμήματος Ξένων Γλωσσών, Μετάφρασης και Διερμηνείας και ιδιοκτήτρια της εταιρείας “Ennoema Translation Services”. Πριν ασχοληθεί με τη μετάφραση, εργάστηκε ως γραφίστρια, υπεύθυνη διασφάλισης ποιότητας και υπεύθυνη επικοινωνίας και δημοσίων σχέσεων, ενώ στα πλαίσια της πρακτικής της απασχολήθηκε στην Ύπατη αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες. Έχει μεγάλη εμπειρία με τους υπολογιστές και τα εργαλεία μετάφρασης και πρόσφατα εκπαιδεύτηκε στην κατασκευή ιστοσελίδων και τη διαχείριση ιστολογίων. Υποστηρίζει θερμά τον εθελοντισμό καθώς πιστεύει ότι, εκτός από επαγγελματικές ευκαιρίες και γνωριμίες, μας προσφέρει τη δυνατότητα να γινόμαστε καλύτεροι άνθρωποι.